Dalyan Rehberi
Dünyanın sayılı ekosistemlerinden biri olan Dalyan deltası, milyonlarca yıldır devam eden tektonik hareketler sonucunda oluşmuştur. Doğusu ve batısı ormanlarla kaplı dağlar ile sınırlanan Dalyan deltası tatlı, tuzlu ve termal suların oluşturduğu yaşam zinciri sonucunda inanılmaz güzellikteki bir labirent görünümü almıştır. Köyceğiz gölünü Akdeniz'e bağlayan Dalyan kanalı Sülüngür, Ala ve Sülüklü gölü de birbirine bağlar.
Kanalların çevresi yer yer bir kaç metreyi bulan sazlıklarla örülü olduğundan kanalı iyi bilmeyen kişilerin tekne ile kanala girmesi halinde kaybolması kaçınılmazdır. Kanallarda gezmek için tekne turlarına katılıp bu müthiş heyecanı siz de tadabilirsiniz. Ekosistemin bozulmaması için sürat teknelerinin ve büyük teknelerin kanala girmesi yasaklanmıştır.
Güneybatı Akdeniz Bölgesi’nde Muğla İl’inin Ortaca İlçesini bağlı doğal güzelliklerini kaybetmemiş geniş bir delta üzerine kurulu, çok eski tarihi ve kültürel zenginliklere sahip ülkemizin cennet köşelerinden biridir. Dalyan (Calbis Çayı) Köyceğiz Gölü’nü Akdeniz’e bağlayan bir lagündür. Antik dönemlerde Calbis adıyla tanınan kanalın göle yakın olan doğu kıyısındadır. Dalyan Kanalı bir doğa harikasıdır.
Dalyan’ının yaklaşık nüfusu 5 bin civarıdır bu sayı yazın tatilcilerle birlikte 30-35 bini bulur. 86’lı yıllarda bölgede turizm ağırlık göstermiş, önceleri tarım ve balıkçı uğraşan halk turizme yönelmiştir. Dalyan geniş bir deltanın üzerine kurulmasına karşın 5 yıldızlı oteller ve tatil köyleri yoktur. Burada bulunan tesisler genelde küçük ile işletmesidir, bunlarda 2-3 yıldızlı oteller, aparatlar hoteller ve pansiyonlardır. Buradaki yerel halkın geçi kaynağı turizm, balıkçılık, tarım ve narenciyedir.
Dalyan İztuzu Plajı
Caretta Caretta’ların güvenip, yavrularını emanet ettikleri ender plajlardan birisi Dalyan İztuzu plajı. Dünyada doğallığını koruyan ikinci plaj olma ödülüne de sahip Iztuzu, 7 km uzunluğunda tam bir doğa harikası.
Bir tarafı tatlı su diğer tarafı Akdeniz olan bu kumsalın bir benzerinin olmadığı söyleniyor. Denize dikey uzanan dağların dibinden başlayıp, dalyan deltasının ağzını kapatan plajın kumları altın sarısı ve incecik. Deniz ise kristal berraklığında. Sığ bir kıyıya sahip olan Iztuzu plajı, yürürken ayaklarınızın altında kadifemsi bir tat birikiyor.
Iztuzu plajına iki şekilde ulaşılıyor. Dalyan rıhtımından kalkan teknelerle sazlıklar arasında 30 dakikalık keyifli bir yolculuktan sonra plaja ulaşıyorsunuz. İkinci yol ise Dalyan postanesinin yanından kalkan minibüsler.
Sulungur gölünü dolaşıp çam ağaçlarının arasında gelinen bu yolculukta oldukça keyifli. Ancak bize sorarsanız tercihinizi teknelerle olmalı, hem plajda çıkılan nokta daha güzel hem de yolculuk teknelerle iztuzuna daha keyifli. Doğa harikası Iztuzu plajında dolaşırken gölgenizi dahi kıskanıyorsunuz.
Kaunos Antik Kenti
Kaunos Akdeniz’in en gizemli, mistik kentlerinden biridir. Marmaris, Köyceğiz ve Sarıgerme arasında yer alır. Köyceğiz Gölünün surları doğal bir kanal ile Akdeniz’e dökülür. Ortalama on beş metre genişliğinde olan bu kanal Kaunos ile Dalyan’ı birbirinden ayırır. Dalyan Kasabasının tam karşısında dik bir yamaçta Kaunoslulara ait büyük kaya mezarları görülür. Bu kaya mezarları Kaunos ile Dalyan’ın simgesi haline gelmiştir. Kaunos harabeleri Dalyan’a bir kilometre uzaklıktadır. Kaunos’a karayoluyla ya da deniz motorlarıyla gidilebilir. Marmaris’ten Kaunos ve Dalyan’a her gün deniz yoluyla günlük geziler düzenlenir. Ancak, kanalın Akdeniz’e karıştığı noktada sığ yerler olduğu için yatlar Kaunos’a kadar gidemez. Yolcular burada küçük deniz motorlarına binerek Kaunos ve Dalyan’a giderler. Kaunos harabeleri kanallardan bir kilometre kadar içerdedir. Bu nedenle
Kaunos’a ulaşmak için deniz motorlarından indikten sonra on dakika yürümek gerekir. Stabilize yol eğimli olup yokuş yukarı yürümek gerekir. Antik kente ulaşıldığını, yer yer iyi durumda izleri kalmış surlar belirtir. Surlar geçildiğinde, görevli bekçinin bulunduğu ve antik kenti ziyaret edeceklerin ihtiyaçları doğrultusunda alış-veriş yapabilecekleri bir büfeye gelinir. Burada mevcut olan şemadan Kaunos’un nasıl gezilebileceği gösterilmiştir. Kaunos’un gezilmesinde giriş ve çıkışlarda farklı güzergâhlar izlenir. Dönüş yolu dalyanlar mevkiinden olup tekneler burada bekler. Ayrıca dönüş yolu üzerinde WC ve yine bazı alış-verişlerin yapılabileceği bir büfe ile kafeterya yer alır. Yapılan arkeolojik kazılara göre Kaunos tarihinin M.Ö.3000 yıl öncelere kadar gittiği anlaşılmıştır.
Kaunos Kayra bölgesindeki koloni Yunan kentlerinden biridir. Tarih boyunca Karya, Pers, Helen, Roma, Bizans uygarlıklarına sahne olmuş ve XIV. yüzyıldan sonra Menteşeoğlularının ve Osmanlıların egemenliğine girmiştir. Kaunos kuruluşundan bu yana tuz, tuzlu balık ve incirleriyle tanınmıştır. Kentin en parlak dönemleri M.Ö.V. yüzyıl ve M.S.II. yüzyıl arasındadır. Kaunos tarih boyunca birçok uygarlığa sahne olduğundan kentte değişim yapım teknikleri görülür. Şehir surlarından da kentin eskiden çok geniş bir alanı kapsadığı anlaşılır. Ünlü tarihçi Herodotos eserinde, Kaunosluların Kayralılarla aynı dili konuşmakla birlikte, Girit Adasından geldiklerini, kendi gelenek ve göreneklerini sürdürdüklerini yazar.
Böylece Herodotos’a göre kent halkı Karya ve Likya halkından ayrı tutulmaktadır. Roma döneminde yaşayan Amasyalı coğrafyacı Strabon ise kitabında, Kaunos ile ilgili ilginç gözlemlere yer vermiştir. Yazar, Kaunos’un verimli bir ülke olduğunu, ancak yaz ve sonbahar mevsimlerinin çok sıcak olması nedeniyle havanın iyi olmadığını belirtir. Havanın kötülüğüne neden olarak da o dönemin inançlarına uygun gelecek şekilde ‘’meyve bolluğu’’ gösterir. Yine aynı yazarlardan edindiğimiz bilgilere göre Kaunoslular ‘’acınacak derecede hastalıklı solgun yüzlü ve bir yaprak gibi kısa ömürlüdürler. ’Hakkında böylesine detaylı bilgiler bulunan Kaunos’un tarihçi ve coğrafyacıların dikkatini çekmesi kentin ne denli önemli olduğunun da kanıtıdır. Kaunos’un kuruluşu mitolojik efsanelerle bağlantılıdır.
Çamur Banyoları
Köyceğiz Gölü’nün Dalyan Deltası ile birleştiği noktaya yakın bir yerde güzellik çamuru. Dalyan iskelesinden kalkan günlük turların ilk uğradıkları nokta. Doğal çamurun oluştuğu yerde bina yapımına su ana kadar izin verilmemiş. Ancak daha çok ziyaretçi alan bölgede ise bilimsel açıdan vücuda sürülen çamurun bir faydasının olduğu su ana kadar ortaya konulmamış ama genelde bu bölgede yasayan insanlar tarafından söylenenleri yazmadan geçemeyeceğiz.
Söylenen o ki çamurun üzerinizde kuruması sonucu teniniz geriliyor ve kırışıklıkları belli seanslar devam edildiği takdirde azaltıyor. Çamur maceranızdan hemen sonra gene işletme içinde yer alan sıcak su kaynağına giriyorsunuz.
Kaynağın, romatizmaya, bel rahatsızlıklarına, siyatiğe iyi geldiği söyleniyor. Bizim gözlemlediğimiz kadarı ile sürülen çamurun vücudun üzerinde fiziksel değişiklik ve orada bulunan ziyaretçiler arasında bir animasyon yarattığı bir gerçek. Bölgede birbirlerinin çamurlu hallerini gören turistler şakalaşıyor ve fotoğraf çektiriyorlar.
Mavi Yengeç
Mükemmel bir protein deposu olan Mavi Yengeç ülkemizde Akdeniz kıyılarında dolayısıyla Dalyan kanallarında ve İztuzu Plajında yaşar Adını kıskaçları ve ayaklarındaki mavi renkten alan mavi yengeç, asıl ana vatanı Kuzey Amerika'dır. Rivayete göre Ege kıyılarından geçen büyük yük gemileri tarafından bırakılan daha sonra Ege kıyılarındaki lagünlere yerleşmişlerdir.
Mavi Yengeç bulunduğu bölgede yöre halkı ve tatilciler tarafından tüketiliyor. Dalyan'a tatile geldiğiniz de muhakkak iztuzu plajında bulunan yengeç satıcılarından veya kanal kenarında bulunan restoranlarda yemenizi tavsiye ederiz.
Mavi yengeç adını makaslı ve yürüme ayaklarındaki koyu mavi renkten almaktadır. Mafsallar ve dikenlerin uçları ise soluk pas kırmızı renktedir.
Dişi ve erkek fertler gövdenin altına kıvrılmış karın (abdomen) halkalarının yapısı ile kolayca ayırt edilebilirler.
Erkeklerin boyu 9 cm, genişliği karapaks’ın yani sırt tarafı kaplayan sert kabuğun her iki yanındaki uzun ve sivri dikenlerle birlikte 22cm’dir. Erkek yengeçler dişilere oranla daha geniş çapta büyürler.
Dişilerin boyu 7,5cm genişliği 18cm kadar olabilmektedir. Karapaks’ın ön kenarında 9 adet dikenli çıkıntı vardır. Erkeklerden daha küçük boydaki dişiler, diğer yengeç türlerinde olduğu gibi yumurtalarını karın tarafında kıvrılmış, abdomen ve kuyruk altında taşırlar. Yumurtlama dönemi Eylül-Kasım arasındadır. Mavi yengeçler pişirildiklerinde kırmızıya dönüşürler.
Sultaniye Kaplıcaları
Dalyan essiz doğal güzelliklerinin yani sıra şifa veren yer olarak ta bilinir. Dünyanın birçok yerinden buraya gelen ünlü konukları da bunun bir göstergesi. Yıllardır bel ağrıları, romatizma ve siyatikten çok çektiğini belirtip, buradaki kaplıcalara girdikten sonra ise tüm bu ağrılardan kurtulduğunu söyleyen insanların sayısı azımsanamayacak kadar. Bu kaplıcaların başında ise Köyceğiz Gölü'nde yer alan Sultaniye kaplıcası geliyor.
Köyceğiz gölünün güney batısında, Ölmez dağının eteklerinde yer alan Sultaniye Kaplıcaları, Dalyan’a 4 kilometre uzaklıkta. Ulaşım Tekne ile ve karandan araçlarla. Türkiye’nin en yüksek (98,3) radyoaktif kaplıcası olan Sultaniye Radon değeri açısından dünyada Endonezya’daki kaplıcadan sonra ikinci sırada. Suyun sıcaklığı ise 39 derece. Kalsiyum klorür, kalsiyum sülfat, kalsiyum sülfür ve radon içerir.
Kaplıca suyunun bel ağrısı, romatizma, siyatik,nefrit,lumbago,nevtalfi, cilt ve kadın hastalıkları tedavisinde etkili olduğu söyleniyor. 21 günlük tedavi süresi uygulanan kaplıcada ilk basta 10 dakika olmak üzere günde iki kez banyo almak gerekiyor. Ayrıca içme suyu olarak kullanıldığında karaciğer, safra kesesi, bağırsak rahatsızlıklarına karşı iyi gelmekte.
Sultaniye Kaplıcasındaki su Kaunoslar zamanında kullanılmaya başlamış. Daha sonra Bizanslılar tarafında konaklama yerleri yapılmış. Bu döneme ait liman ve binaların kalıntıları Köyceğiz gölünün suları altında.
Tedavi (Endikasyon Özellikleri )
Kaplıca suyu, romatizma, deri, kalp ve kan dolaşımı, solunum yolları, kadın hastalıkları, sinir ve kas yorgunluğu, sinirsel hastalıklar, eklem ve kireçlenme, göz ve ameliyat sonrası rahatsızlıklara olumlu etki yapmaktadır
Termal Su Özellikler
Doğal kaynaktan çıkan su Girmeler Mağarası içinde yer almaktadır. Sular üç mağaradan çıkmaktadır. Derinliği 15 metre olan kaynaklardan birine 50 basamakla inilmektedir. Derinliği 5 metre olan bir diğer mağaraya ile 20 basamakla inilmektedir. Bu mağaradan 30 metre ilerdeki mağaranın derinliği ise 3 metredir. Mağaraların dibinde doğal havuzlar bulunmaktadır
Kimyasal Özellikler
Kalsiyum klorür, sodyum, hidrojen sülfür, bromür ve flüorürü termal sular aynı zamanda 87,12 mg/lt karbondioksit içermekte olup radyoaktif özelliğe sahiptir.
Fiziko Kimyasal Özellikler
Ph:6,6 Radyoaktivitesi 12612 Pcl/lt Sıcaklık 39°C
Yuvarlak Çay
Su sıcaklığı alabalıkların hızla büyüyüp lezzet kazanması için çok uygun. Yuvarlak çaya ulaşmak için Köyceğiz-Ortaca yolunun Beyobası köy ayrımından sola, dağlara yönelmek gerekiyor. Bu yol aynı zamanda Dalaman çayında rafting yapmak isteyenlerin yolu. Ve Dalaman çayı üzerindeki Akköprü barajına kadar gidiyor.
Ama siz Akköprü yolunun 5. kilometresinde yuvarlak çay tabelasından sola sapacak, stabilize yol ile 7 km kadar gidebileceksiniz. Yol, Yuvarlak çayın gözüne kadar (kaynak noktası) gidiyor.
Yıl boyu açık tesislerde yemek dışında gün boyu vakit geçirecek güzellikler de var.
Çay kıyısına kurulan hamaklar, uzak tenha köşelerde localar, çevreye yürüyüş parkurları vs. Çevreniz yaprakları çaya atılınca koku veren mersin ağacı, nar, çınar, limon ve ceviz ağaçları ile dolu. Hava en sıcak günlerde bile serin. Akşamüstleri üşüyebilirsiniz de. Yuvarlakçay üzerindeki lokantalara dönmeyip devam ederseniz, 18 km sonra Dalaman çayı üzerinde Akköprü Barajı’na ulaşırsınız.
